Stolica konstytucyjna: Amsterdam
Siedziba władz: Haga
Waluta: euro (EUR)
Język urzędowy: niderlandzki
Inne języki: angielski, niemiecki
PRZEPISY WJAZDOWE. Obywatele polscy korzystają z prawa do swobodnego przepływu osób w ramach Unii Europejskiej/Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Dokumentem podróży uprawniającym do bezwizowego wjazdu i pobytu (niezależnie od jego celu) na terytorium Królestwa Niderlandów jest paszport bądź dowód osobisty (nowego i starego wzoru – ten drugi ważny do końca 2007 r.). Przed wyjazdem należy się upewnić, czy dokument jest w wystarczająco dobrym stanie technicznym i pozwala na stwierdzenie tożsamości (szczególną uwagę w przypadku starszych, książeczkowych dowodów osobistych należy zwrócić na aktualność zdjęcia). W przypadku podróżowania do Niderlandów drogą lotniczą sugerujemy niekorzystanie z dowodów osobistych starego typu.
W przypadku pobytu nie przekraczającego trzech miesięcy obywatele UE uzyskują prawo pobytu w Niderlandach bez żadnych dodatkowych warunków i formalności poza koniecznością posiadania ważnego dowodu tożsamości lub paszportu. Prawo swobodnego przemieszczania się i pobytu uzyskuje też członek rodziny obywatela UE, niezależnie od jego przynależności państwowej. Ograniczenia swobodnego przemieszczania się i pobytu mogą mieć miejsce jedynie z uwagi na zasady polityki bezpieczeństwa i zdrowia publicznego.
Pobyt powyżej 90 dni. Prawo pobytu na okres przekraczający trzy miesiące uzyskują obywatele UE:
• zatrudnieni lub prowadzący działalność gospodarczą w goszczącym państwie członkowskim;
• mający wystarczające środki utrzymania dla siebie i członków swojej rodziny, aby nie stanowić podczas swego pobytu obciążenia dla systemu pomocy społecznej goszczącego państwa członkowskiego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne;
• przybyli do goszczącego państwa członkowskiego w celu podjęcia nauki, w tym szkolenia zawodowego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne i środki finansowe na swoje utrzymanie.
W przypadku takiego pobytu państwa członkowskie mogą wymagać od obywateli UE jedynie zarejestrowania się w urzędzie właściwym dla miejsca pobytu i uzyskania dowodu zarejestrowania się.
Dodatkowe informacje w wersji elektronicznej dostępne są na stronie internetowej Ambasady RP w Hadze: www.polamb.nl oraz na stronach MSZ: www.msz.gov.pl w dziale Informacje konsularne – „Informacje dla obywateli polskich wyjeżdżających do innych krajów UE/EOG”.
PRZEPISY CELNE. W związku ze zniesieniem granic wewnętrznych w państwach Unii Europejskiej kontrole celne osób i pojazdów są przeprowadzane na całym terytorium Niderlandów. Policja oraz służby celne kontrolują legalność pobytu cudzoziemców oraz posiadanych przez nich przedmiotów, sprawdzają dokumenty, zawartość bagażu, przeszukują samochody i znajdujące się w nich skrytki. Kontrole są przeprowadzane głównie na parkingach przy autostradach oraz na ulicach miast. Zdarza się, że policja lub zmotoryzowane służby celno-fiskalne kontrolują paliwo w bakach samochodów. Kierowcy mający w baku lub w kanistrach subsydiowane, specjalnie barwione paliwo, przeznaczone wyłącznie dla rolników w państwach Unii Europejskiej, podlegają wysokiej karze pieniężnej.
PRZEPISY PRAWNE. Od 1 stycznia 2005 r. władze Królestwa Niderlandów wprowadziły bezwzględny obowiązek posiadania przy sobie dokumentu tożsamości. Obowiązek obejmuje nie tylko osoby pełnoletnie, ale również młodzież od 14. roku życia i dotyczy obywateli niderlandzkich oraz wszystkich cudzoziemców. Brak dokumentu karany jest mandatem w wysokości od 50 do 2250 EUR. W Niderlandach całkowicie zabronione jest posiadanie twardych narkotyków (hard drugs). Za posiadanie 1, 2 porcji grozi kara do 4 lat pozbawienia wolności, a za handel twardymi narkotykami – kara pozbawienia wolności od 8 do 12 lat. Dozwolone jest natomiast posiadanie tzw. miękkich narkotyków (soft drugs), ale tylko do własnego użytku. Posiadanie większej ilości miękkich narkotyków karane jest pozbawieniem wolności od 2 lat. Za przewożenie narkotyków lub handlowanie nimi grozi kara pozbawienia wolności od 4 lat.
MELDUNEK. W przypadku pobytu dłuższego niż 90 dni istnieje obowiązek meldunkowy. Formalności meldunkowych należy dokonywać we właściwym dla miejsca zamierzonego pobytu urzędzie gminy (Gemeente). Niezbędne dokumenty: paszport lub dowód osobisty, zaświadczenie od pracodawcy, a w przypadku osób podejmujących samodzielną działalność gospodarczą – wyciąg z rejestru izby handlowej oraz dokumenty z informacją o wynikach finansowych firmy. W przypadku niepodejmowania pracy ani działalności gospodarczej wystarcza posiadanie odpowiednich środków finansowych i ubezpieczenia medycznego.
SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA. Nie występują zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne. Nie są wymagane szczepienia ochronne. Korzystanie z usług medycznych w podstawowym zakresie zapewnione jest na podstawie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), która zastąpiła wcześniejszy druk E-111, umożliwiający obywatelom Unii korzystanie z opieki medycznej w innych krajach członkowskich. Aby otrzymać EKUZ, wystarczy zgłosić się do najbliższego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia. EKUZ uprawnia tylko do korzystania z podstawowych usług medycznych, dlatego wyjeżdżającym za granicę zaleca się wykupienie dodatkowych ubezpieczeń prywatnych, które w razie konieczności pokryją koszty leczenia w szerszym zakresie, jak również koszty opieki medycznej w prywatnych szpitalach i klinikach. Wskazane jest wykupienie indywidualnego pakietu ubezpieczeniowego, szczególnie od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia (poza EKUZ). Świadczenia zapewnione przez EKUZ nie obejmują tych przypadków. Szczegółowe informacje o EKUZ zamieszczone są na stronach internetowych NFZ: www.nfz.gov.pl .
EKUZ uprawnia do korzystania ze świadczeń lekarzy domowych (Huisarts), ośrodków zdrowia i szpitali, które działają w ramach systemu ubezpieczeń zdrowotnych. Bezpłatna opieka stomatologiczna (z wyjątkiem koron, mostków i ortodoncji) dostępna jest tylko dla dzieci. Dorosłym przysługuje nieodpłatnie tylko opieka profilaktyczna, w przypadku innych świadczeń stomatologicznych trzeba liczyć się koniecznością ponoszenia całości lub części ich kosztów. Lokalne oddziały funduszu ubezpieczeń zdrowotnych (zorgverzekeraar) udostępniają listy nazwisk i adresów lekarzy mających zawartą umowę z danym funduszem. Leczenie specjalistyczne i szpitalne wymaga skierowania od lekarza domowego. W nagłych przypadkach można zgłaszać się bezpośrednio do szpitala. Numer tel. pogotowia – 112. Za część kosztów transportu sanitarnego na terytorium Niderlandów należy zapłacić. Koszty transportu powrotnego do Polski pokrywane są w całości przez pacjenta. Cena wizyty u lekarza domowego wynosi ok. 25 EUR, wizyta u specjalisty od 40 EUR, a dzienny pobyt w szpitalu 300–450 EUR (nie obejmuje to operacji, badań oraz zabiegów, za które pacjent płaci oddzielnie).
Aby uzyskać zwrot kosztów medycznych, należy zachować oryginały rachunków oraz dowodów zapłaty. Na dowodzie zapłaty za lekarstwa powinny być wyszczególnione zakupione leki oraz dane lekarza, który je przepisał. Zwrotu kosztów można dochodzić jeszcze podczas pobytu w Niderlandach w AGIS Zorgverzekeringen bądź po powrocie do kraju we właściwym oddziale NFZ. W razie wątpliwości dodatkowe informacje można uzyskać w: AGIS Zorgverzekeringen, Sectie Buitenland, Postbus 8261, NL-3503 RG Utrecht, The Netherlands, tel. 0031 302330600.
INFORMACJE DLA KIEROWCÓW. Nie jest wymagane międzynarodowe prawo jazdy; wystarczy prawo jazdy wydane w Polsce. Jednak przy dłuższym pobycie w Niderlandach, po upływie 6 miesięcy od daty wpisu do rejestru mieszkańców, nie można posługiwać się polskim prawem jazdy. Należy wówczas złożyć wniosek we właściwym urzędzie ds. ruchu drogowego (RDW) o wymianę prawa jazdy na niderlandzkie.
Korzystanie z dróg publicznych i autostrad jest bezpłatne. Maksymalna prędkość na autostradach wynosi 120 km/godz. Przestrzeganie dozwolonej prędkości jest skrupulatnie kontrolowane przez policję oraz bardzo rozbudowany system kamer i fotoradarów. Przekroczenie dozwolonej prędkości o ponad 50 km/godz. grozi konfiskatą samochodu, odebraniem prawa jazdy i skierowaniem sprawy do sądu. Prawo niderlandzkie zawiera bardzo precyzyjnie określony katalog wykroczeń drogowych i kar za każde z nich. W związku z tym podejmowanie przez kierowcę dyskusji z policją drogową na temat wymiaru mandatu za wykroczenie jest bezcelowe i tylko pogarsza sytuację. Odmowa zapłaty mandatu na miejscu wiąże się ze skierowaniem sprawy na drogę sądową oraz zatrzymaniem pojazdu na parkingu policyjnym do momentu uregulowania wymierzonej kary. Jeżeli zainteresowany nie zastosuje się do decyzji wydanej przez sąd, zasądzona kwota jest zamieniana na karę pozbawienia wolności w relacji 1 dzień pobytu w areszcie za każde nie zapłacone 50 EUR.
Podczas kontroli drogowej policja skrupulatnie bada prawo jazdy i dokumenty pojazdu. Jeśli w dokumentach będą jakiekolwiek nieścisłości, przeróbki albo będą one nieczytelne czy uszkodzone, dokumenty i samochód zostają zatrzymane i rozpoczyna się postępowanie wyjaśniające. Kierowca jest z reguły obciążany wszelkimi kosztami wynikającymi z tego postępowania (holowanie, parkowanie itp.). Podobnie rzecz wygląda w przypadku podejrzenia o naruszenie oryginalności wybitych numerów nadwozia lub silnika pojazdu.
Kierowcy powinni zwracać szczególną uwagę na pieszych i rowerzystów, którzy odpowiednio na przejściach i ścieżkach rowerowych mają bezwzględne pierwszeństwo. W strefach miejskich ze względu na bardzo duże natężenie ruchu występują trudności z parkowaniem. Należy bezwzględnie przestrzegać ograniczeń w parkowaniu. Parkowanie w miastach jest odpłatne w określonych godzinach (np. 6.00–17.00). W dużych miastach opłaty za parkowanie obowiązują także w godzinach nocnych. Służby kontrolujące opłaty są bardzo sprawne. Nakładają blokadę na koło samochodu, jeśli stwierdzą brak opłaty. Zdejmują ją po zapłaceniu mandatu w gotówce. Nie można uzyskać odroczenia terminu płatności mandatu na okres dłuższy niż 24 godziny. Po tym terminie służby porządkowe odholowują pojazd na parking policyjny. Aby go odebrać, należy zapłacić mandat oraz dodatkowo pokryć koszty holowania (ok. 240 EUR w zależności od miejscowych przepisów ustalanych przez gminy) i parkowania (wysokość opłaty zależy od czasu parkowania). Należy pamiętać, że spanie w samochodzie zaparkowanym na ulicy w mieście lub na parkingu przy autostradzie jest niedozwolone.
PODRÓŻOWANIE PO KRAJU. Nie ma ograniczeń.
BEZPIECZEŃSTWO. Zagrożenie przestępczością nie jest większe niż w innych państwach europejskich. Często zdarzają się kradzieże kieszonkowe. Szczególną ostrożność należy zachować w środkach komunikacji publicznej, na ulicach oraz w sklepach w Amsterdamie oraz w innych dużych miastach, głównie na dworcach. Niestety, pewna grupa naszych rodaków „oferująca pomoc” w tych miejscach okazuje się zazwyczaj oszustami lub złodziejami.
Terytoria zależne Królestwa Niderlandów
Antyle Holenderskie i Aruba to terytoria zależne Królestwa Niderlandów. Opiekę konsularną sprawuje nad nimi Ambasada RP w Caracas (Wenezuela). Na te wyspy można wjechać wyłącznie na podstawie ważnego paszportu. Pobyt do 90 dni nie wymaga wizy. Lokalne władze imigracyjne mogą zażądać przy wjeździe okazania, poza paszportem, np. biletu powrotnego czy gwarancji posiadania wystarczających środków finansowych. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego nie ma tu zastosowania. Zaleca się wykupienie dodatkowego indywidualnego ubezpieczenia zdrowotnego.
źródło: MSZ