Wyjazd do Turcji

Uwaga: 1.01.2005 r. przeprowadzono w Turcji denominację pieniądza polegającą na odrzuceniu sześciu zer. Stare pieniądze pozostawały w obiegu jedynie do końca 2005 r. Należy uważać przy wymianie pieniędzy, odbieraniu reszty itp., gdyż nowe banknoty mają taki sam kształt i wygląd (grafika, kolorystyka) jak stare, a różnią się jedynie nominałem.

Uwaga: W związku z ostatnimi zamachami terrorystycznymi w Republice Turcji MSZ zaleca obywatelom polskim planującym podróże do tego państwa zachowanie daleko idącej ostrożności, unikanie miejsc publicznych, takich jak targi i bazary, oraz niekorzystanie z publicznych środków transportu, nieuczestniczenie we wszelakiego rodzaju zgromadzeniach, mitingach, otwartych koncertach czy występach, jak również ścisłe stosowanie się do zaleceń władz tureckich i organizatorów pobytów turystycznych. (Komunikat z 29.08.2006 r.)

WIZA, PRZEPISY WJAZDOWE. Od obywateli polskich wymagane są wizy uprawniające do wjazdu i pobytu na terenie Turcji. Wizę turystyczną można uzyskać przy wjeździe; koszt – 15 USD (lub 10 EUR). Wiza ta uprawnia do pobytu przez okres 30 dni bez prawa wykonywania pracy i nie może być przedłużona. Taką samą wizę uzyskuje się na przejazd przez Turcję tranzytem. W przypadku przedłużenia pobytu na podstawie wizy turystycznej należy liczyć się przy wyjeździe z koniecznością wniesienia kary pieniężnej w wysokości zależnej od przedłużenia czasu pobytu, nie mniejszej jednak niż 100 USD, oraz z zakazem ponownego wjazdu do Turcji przez okres równy okresowi nielegalnego pobytu na terenie Turcji. W skrajnych przypadkach, np. przedłużenia pobytu o parę miesięcy, możliwa jest również deportacja (na koszt osoby deportowanej) oraz zakaz wjazdu do Turcji na czas nieokreślony. Wymagany okres ważności paszportu przy wjeździe do Turcji wynosi 6 miesięcy, przy czym zasada ta nie jest ściśle przestrzegana w przypadku turystów w grupach zorganizowanych (mających opłacone wcześniej świadczenia na czas pobytu i bilet powrotny na określony dzień). Paszport nie może wzbudzać podejrzeń co do jego autentyczności. Od osób przyjeżdżających do Turcji w ramach grup zorganizowanych za pośrednictwem biur turystycznych nie wymaga się posiadania określonej kwoty środków pieniężnych. Osoby przyjeżdżające indywidualnie mogą być poproszone o okazanie środków finansowych na czas pobytu, przy czym zależy to głównie od woli urzędnika.

O wizy innego rodzaju (w celu wykonywania pracy, nauki, wykonywania zawodu – np. wizy dla kierowców) należy ubiegać się w przedstawicielstwach dyplomatycznych Turcji (w Ambasadzie Turcji w Warszawie). Przy ubieganiu się o wizę do pracy należy przedłożyć zgodę na wykonywanie pracy przez obcokrajowca, którą wydaje Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych Republiki Turcji. Osoby przebywające na terenie Turcji występują bezpośrednio do ministerstwa, natomiast osoby przebywające poza granicami Turcji – do tureckiego przedstawicielstwa dyplomatycznego we własnym kraju. Czas oczekiwania na zgodę wynosi 90 dni. Bliższe informacje podane są na stronie ministerstwa: www.csgb.gov.tr . Studenci uzyskują tzw. wizę studencką na podstawie akceptacji przez placówkę naukową. W każdym przypadku uzyskania wizy uprawniającej do pobytu przez okres dłuższy niż 30 dni należy wystąpić do miejscowego Wydziału ds. Obcokrajowców Ministerstwa Spraw Wewnętrznych o wydanie zgody na pobyt na czas określony (tzw. ikamet tezkeresi). Wniosek należy złożyć pod koniec pierwszego miesiąca pobytu. Natomiast wniosek o przedłużenie posiadanej już zgody na pobyt na czas określony należy złożyć w ciągu 15 dni od daty upływu jej ważności. Zgoda na pobyt na czas określony uprawnia do wielokrotnych wyjazdów i wjazdów przez okres jej ważności, bez konieczności uzyskiwania wizy. O pobyt stały mogą ubiegać się również obywatele polscy, którzy nabyli na własność mieszkanie czy dom.

PRZEPISY CELNE. Brak ograniczeń w przywozie środków płatniczych, przy czym większe sumy (ponad 5000 USD) należy zgłosić przy wjeździe, by – jeśli nie zostaną wydane – nie było problemu z ich wywozem. Ilość przywożonych artykułów (ubrania, artykuły żywnościowe, sprzęt turystyczny itp.) nie może wskazywać na ich inne przeznaczenie niż do celów osobistych. Nie wolno wywozić z Turcji przedmiotów o charakterze zabytkowym, historycznym – nawet najmniejszych wręcz kawałków starych rzeźb, płaskorzeźb itp.

PRZEPISY PRAWNE. W Turcji obowiązuje zakaz posiadania broni bez zezwolenia. Nie można też posiadać noży o ostrzach dłuższych od palca serdecznego ani noży sprężynowych. Obowiązuje całkowity zakaz posiadania narkotyków, nawet na potrzeby własne. Zaleca się, by osoby, które pozostawiały samochód bez nadzoru, sprawdziły przed wyjazdem, czy nie ma śladów ingerencji (czy nie umieszczono w pojeździe narkotyków bez wiedzy właściciela pojazdu). Na terenie Turcji znajduje się dużo wyraźnie oznakowanych obiektów wojskowych. Nie należy w ich pobliżu robić zdjęć, zatrzymywać się, rozbijać namiotu itp.

MELDUNEK. Nie ma obowiązku meldunkowego, wyjąwszy meldunek w hotelach. Nie należy zostawiać paszportu do dyspozycji hotelu na czas pobytu, a jedynie okazać go przy załatwianiu formalności meldunkowych, co może wiązać się z koniecznością opłacenia z góry całego okresu pobytu w hotelu.

UBEZPIECZENIE. Od turystów nie wymaga się ubezpieczenia osobowego. Wskazane jest wykupienie przed przyjazdem do Turcji ubezpieczenia, które pokrywałoby ewentualne wydatki z powodu choroby lub wypadku drogowego. Przy kupowaniu ubezpieczenia w ramach pakietu usług biura podróży należy zwrócić uwagę na zakres ubezpieczenia, szczególnie zaś na zakres zdarzeń, za które ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności.

SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA. Nie ma wymogu dokonywania szczepień. Jednak zaleca się szczepienia przeciwko żółtaczce, gdyż w razie poważniejszych usług medycznych (np. operacja) wymaga się okazania zaświadczenia o szczepieniu. Brak zagrożeń epidemiologicznych. Służba zdrowia jest w przeważającej większości prywatna. Wizyta u lekarza (bez zabiegów) kosztuje ok. 30 USD, dzień pobytu w szpitalu – ok. 50 USD. Zabiegi są bardzo drogie. Większe szpitale mają podpisane umowy z ubezpieczycielami i honorują polisy ubezpieczeniowe. W mniejszych miejscowościach należy liczyć się z koniecznością dokonania opłaty gotówką (należy wówczas wziąć fakturę za usługę i wystąpić o zwrot kosztów do ubezpieczyciela). Wyposażenie szpitali jest na dobrym poziomie.

INFORMACJE DLA KIEROWCÓW. Osoby podróżujące do Turcji samochodem, którego nie są właścicielami, muszą mieć przy sobie notarialną zgodę właściciela pojazdu na jego użytkowanie, przetłumaczoną na język turecki przez tłumacza przysięgłego i zalegalizowaną przez Ambasadę Turcji w Warszawie. Wymagane jest ubezpieczenie OC dla pojazdu i zielona karta. Pojazdy wpisywane są do paszportu (podobnie sprzęt elektroniczny). W razie kasacji pojazdu (lub urządzenia elektronicznego) należy wypisać go z paszportu w najbliższym urzędzie celnym na podstawie zaświadczenia z policji o zniszczeniu lub kradzieży. Polskim prawem jazdy można się posługiwać bez ograniczeń czasowych. Jednakże osoby, które zamierzają przebywać w Turcji przez dłuższy czas, powinny mieć przy sobie potwierdzone przez notariusza lub konsulat tłumaczenie prawa jazdy.

W razie utraty prawa jazdy należy zgłosić się na policję i uzyskać protokół kradzieży (lub zagubienia), który będzie stanowić podstawę do starania się po powrocie do Polski o nowe prawo jazdy. Na drogach należy zachować szczególną ostrożność, gdyż kierowcy tureccy nie przywiązują nadmiernej uwagi do zasad ruchu drogowego. W razie wypadku należy pozostawić pojazd na miejscu zdarzenia do czasu przyjazdu policji.
PODRÓŻOWANIE PO KRAJU. Osoby podróżujące indywidualnie mogą korzystać z dobrze rozwiniętej sieci połączeń lotniczych (www.thy.com ), nielicznych połączeń kolejowych (www.tcdd.gov.tr ) oraz bardzo dobrze rozwiniętej komunikacji autobusowej. Niektóre mniejsze firmy autobusowe świadczą usługi w określonych regionach, inne zaś, większe – na terenie całego kraju. Ponadto na miejscu można wypożyczyć samochód. Uprzedza się, by nie korzystać z wypożyczalni ulicznych: 2, 3 samochody przy chodniku, biuro na stoliku. Najczęściej pojazdy te nie są w pełni sprawne i nie mają ważnych i kompletnych dokumentów. Przy wypożyczeniu właściciel żąda wpłacenia kaucji lub pozostawienia paszportu. Należy absolutnie unikać pozostawiania paszportu. W rejonach o charakterze typowo turystycznym nie ma problemu z noclegiem w stosunkowo tanich pensjonatach i hotelikach (ceny od 5 USD za nocleg od osoby). Brak rozwiniętej bazy turystycznej na wschodzie Turcji. Nie zaleca się podróżowania po wschodnich rejonach Turcji indywidualnie; jeśli już, to w paroosobowych grupach. Turyści nie powinny przyjmować w prezencie bądź kupować wydawnictw (płyty, kasety, publikacje) w języku kurdyjskim, gdyż mimo oficjalnego uznania przez władze miejscowe języka kurdyjskiego za język mniejszości narodowej służby porządkowe mają negatywny stosunek do osób posiadających takie wydawnictwa (zatrzymanie, przeszukiwanie bagażu, składanie wyjaśnień).

BEZPIECZEŃSTWO. W dużych miastach zdarzają się przypadki rozboju (wyrywanie torebek). Można spotkać się też z propozycjami nabycia narkotyków lub ich przewozu. W związku ze zdarzającymi się, co prawda sporadycznie, zamachami bombowymi, w tym również w miejscowościach turystycznych, zaleca się niekorzystanie z publicznych środków transportu, unikanie miejsc publicznych (targi, dworce autobusowe itp.).

RELIGIA, OBYCZAJE. Turcja jest krajem muzułmańskim, co wymaga od obcokrajowców przestrzegania określonych zachowań, szczególnie przy zwiedzaniu miejsc kultu religijnego (w meczetach należy przed wejściem zdjąć obuwie, kobiety nie mogą wchodzić z odkrytymi głowami i ramionami, w szortach). Również podczas podróżowania po wschodnich rejonach Turcji kobiety nie powinny mieć odsłoniętych nóg, ramion. Ewentualne pytania, np. o drogę, należy kierować (szczególnie mężczyźni) do mężczyzn. Nieznajomość języków obcych wśród ludności na prowincji może być przyczyną nieporozumień i potraktowania pytania jako próby zaczepki.

ŚWIĘTA. Ponieważ daty świąt muzułmańskich ustalane są według kalendarza muzułmańskiego hidżra (opartego na roku księżycowym), zmieniają się one co roku. W święta zamknięte są urzędy publiczne, a sklepy i punkty usługowe działają normalnie.

PRZYDATNE INFORMACJE:
• Dni pracy urzędów: poniedziałki–piątki w godz. 9.00–17.00. Załatwianie jakichkolwiek formalności jest uciążliwe i długotrwałe. Należy liczyć się z żądaniem ponoszenia nie zawsze uzasadnionych opłat.
• Większość sklepów (z wyjątkiem sklepów wielkich sieci handlowych, jak Real, Migros itp.) nie ma określonej godziny zamknięcia; pracują one zazwyczaj, szczególnie w sezonie letnim, do ostatniego klienta.
• Szczególnie we wschodnich rejonach Turcji w okresie ramadanu restauracje są nieczynne aż do godziny iftar (zazwyczaj godzina zachodu słońca), o której można zjeść pierwszy posiłek. Należy unikać wówczas jedzenia czegokolwiek w miejscach publicznych (na ulicy, w parku itp.).
• Możliwe jest uzyskanie zwrotu podatku VAT. Wniosek z załączonymi dowodami zakupu należy przesłać do Ministerstwa Finansów Republiki Turcji, przy czym czas oczekiwania na zwrot jest bardzo długi.

źródło: MSZ