Wyjazd na Ukrainę

WIZA, PRZEPISY WJAZDOWE. Obywatele RP wjeżdżają na terytorium Ukrainy na podstawie ważnego paszportu, bez konieczności posiadania wizy wjazdowej. Na granicy otrzymują tzw. dokument migracyjny (rejestracyjny), na którego podstawie mogą przebywać na terytorium Ukrainy do 90 dni (uwaga: należy zachować ów dokument aż do wyjazdu z Ukrainy; w razie jego zagubienia służby graniczne mogą żądać zapłacenia kary, nawet powyżej 100 UAH). W przypadku pobytu dłuższego niż 90 dni obywatele RP mogą ubiegać się o wizę pobytową lub pobyt czasowy. Formalności te załatwia się w Oddziale Wiz i Rejestracji odpowiednim do miejsca pobytu na Ukrainie.

PRZEPISY CELNE. Obcokrajowcy mogą swobodnie wwozić na Ukrainę do 15 000 USD. Suma do 3000 USD jest deklarowana ustnie, natomiast przekraczająca 3000 USD musi zostać wpisana do deklaracji celnej. Z kolei wywozić z Ukrainy można do 10 000 USD (do 3000 USD obowiązuje deklaracja ustna, ponad tę sumę – pisemna). Dodatkowo obcokrajowcy są obowiązani do przedstawienia zaświadczenia z banku na wywóz waluty. Ponadto zmienione zostały zasady wwozu i wywozu ukraińskiej waluty – hrywny. Wwozić i wywozić z Ukrainy można do 10 000 UAH; do 3000 UAH obowiązuje deklaracja ustna, powyżej tej sumy – pisemna. Przy wwozie na Ukrainę kwoty przekraczającej 3000 UAH należy przedstawić dokument potwierdzający, że pieniądze te zostały uprzednio wywiezione z tego kraju (np. takim dokumentem może być deklaracja celna wypełniona przy wyjeździe z kraju, w której zostały zadeklarowane pieniądze, które obecnie są wwożone). Niestety, na granicy urzędnicy celni często w dowolny sposób interpretują przepisy celne, dlatego można się spotkać z próbami wymuszeń i konfiskatą wwożonych czy też wywożonych towarów. W każdym z takich przypadków należy żądać okazania podstawy prawnej oraz pokwitowania za „zajęte do kontroli celnej rzeczy”.

MELDUNEK. W 2004 r. zniesiono na Ukrainie obowiązek meldunkowy i wprowadzono na jego miejsce obowiązek rejestracyjny. Obywatel RP otrzymuje na granicy dokument do wypełnienia, w którym określa się czas i deklarowane miejsce pobytu. Jest to tzw. karta meldunkowa, którą zwraca się przy wyjeździe z Ukrainy przed upływem 90 dni.

UBEZPIECZENIE. Ukraina jest członkiem grupy państw, w których obowiązuje zielona karta. Należy również wykupić ubezpieczenie zdrowotne. Zgodnie z postanowieniem Gabinetu Ministrów Ukrainy honorowane są jedynie polisy wystawione przez Państwową Asekuracyjną Spółkę Akcyjną Ukrainmedstrach (nowa nazwa: PROSTO) lub przez firmy, z którymi spółka ta podpisała stosowną umowę. Ubezpieczenie to można wykupić na granicy.

SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA. Zalecane są szczepienia przeciw żółtaczce. Stan sanitarny kraju jest bardzo zły, turystom zaleca się zabranie ze sobą leków na żołądek. Nie należy pić wody z kranu. Corocznie notuje się wzrost zachorowań na gruźlicę i AIDS. Okresowo, głównie latem, szczególnie w południowych regionach Ukrainy, występują ogniska zapalne żółtaczki i duru brzusznego. W regionach północnych Ukrainy utrzymuje się podwyższony poziom promieniowania po katastrofie w Czarnobylu. Wyposażenie szpitali państwowych jest bardzo złe. Każdy pacjent musi sam płacić za leki, a obcokrajowiec także za opiekę lekarską. W Kijowie dzień pobytu w prywatnym szpitalu bądź klinice wynosi ok. 100 USD za dobę, bez wliczonej opłaty za wykonywane badania.

INFORMACJE DLA KIEROWCÓW. Podróżowanie po Ukrainie samochodem wymaga dobrej znajomości miejscowych dróg. Brak tu drogowskazów, oznakowania miejscowości i dróg, a złe oznakowanie ulic bardzo utrudnia orientację w miastach i w terenie. Stan dróg jest bardzo zły. Na ulicach miast (np. we Lwowie i w Odessie) nierzadkim widokiem są duże dziury, a chwila nieuwagi kierowcy może zakończyć się poważnym uszkodzeniem samochodu (na trasach dojazdowych i drogach międzynarodowych jest bardzo mało warsztatów naprawczych). Bardzo częstym powodem wypadków i stłuczek jest zła nawierzchnia dróg, szczególnie zimą i wiosną (dużo kamieni i żwiru, które mogą rozbić szyby samochodowe i reflektory). Kierowcy powinni szczególnie uważać, zwłaszcza
o zmroku i w nocy, na pieszych i rowerzystów poruszających się bez odpowiedniego oświetlenia poboczami dróg, wkraczających na jezdnię w celu zatrzymania przejeżdżających samochodów. Zaleca się w związku z tym bezwzględne przestrzeganie ograniczenia prędkości we wskazanych miejscach.

W przypadku stłuczki samochodowej należy bezwzględnie wezwać milicję drogową i nie opuszczać miejsca zdarzenia (nie zmieniać położenia aut, nie zjeżdżać na pobocze). W praktyce milicja drogowa podczas spisywania protokołu orzeka o winie strony, która brała udział w kolizji, i akta sprawy przekazuje do właściwego sądu. W przypadku gdy za winnego uznany zostanie obcokrajowiec, milicja zatrzymuje prawo jazdy i wydaje w zamian tymczasowe prawo jazdy, które uprawnia jedynie do poruszania się po terenie Ukrainy. Aby uniknąć zatrzymywania i przewlekłych rozpraw w sądzie, obcokrajowcy spisują umowy z poszkodowanymi o braku z ich strony roszczeń materialnych i moralnych – po wcześniejszym uzgodnieniu wysokości kwoty, jaką sprawca kolizji płaci poszkodowanemu. Obywatel RP ma prawo przebywać na Ukrainie do 90 dni, samochód zaś może użytkować do 60 dni. Po tym okresie samochód musi opuścić terytorium Ukrainy albo należy dokonać odprawy czasowej (to w przypadku legalnego prawa do pracy, kontraktu itp.). Na Ukrainie istnieje co prawda pomoc drogowa, lecz jej sieć jest bardzo ograniczona (działa jedynie w obrębie dużych miast pod różnymi numerami telefonów). Z kolei sieć telefonii komórkowej, mimo jej ciągłej rozbudowy, jest słabo rozwinięta i między miastami na przestrzeni kilkudziesięciu kilometrów może nie być zasięgu. W celu uzyskania prawa jazdy na terytorium Ukrainy należy koniecznie mieć rejestrację (może być czasowa w przypadku cudzoziemców), ukończyć kurs i zdać egzamin (koszt ok. 250–300 USD).

PODRÓŻOWANIE PO KRAJU. Rezerwując noclegi, należy kierować się sprawdzonymi ofertami i zawsze pytać, czy jest ciepła woda i toaleta. Wybierając nocleg poza obszarem wielkich miast, należy pamiętać o zaopatrzeniu się w środki czystości, przybory toaletowe, ręczniki etc. Bez względu na miejsce noclegu (hotel, kwatera prywatna, mieszkanie w centrum miasta) należy liczyć się z przerwami w dostawie prądu. W przypadku podróży zimą należy się koniecznie upewnić, czy budynek lub mieszkanie ma autonomiczne ogrzewanie. Ogrzewanie miejskie włączane jest późną jesienią (od 15 października), są przerwy w dostawie wody i prądu. Warunki sanitarne w hotelach (teatrach, operach itp.) są bardzo zróżnicowane i należy raczej przygotować się na zaniedbane toalety i elementarne wyposażenie pokojów. Oczywiście, nie dotyczy to luksusowych jak na tutejsze warunki mieszkań, gdzie cena za dobę rozpoczyna się od 100 USD (np. w Kijowie i Odessie), bądź bardzo drogich hoteli (od 150 USD za dobę). W teatrach, filharmonii czy w operze w okresie jesiennym publiczność nie zawsze zdejmuje płaszcze (z powodu braku ogrzewania).

Nie należy pić wody z kranu, gdyż nadaje się ona jedynie do celów technicznych. Toalet publicznych w miastach jest bardzo mało i są odpłatne (od 50 kopiejek do 1 UAH). Środki komunikacji miejskiej nie jeżdżą według rozkładów. Na Ukrainie można korzystać z tramwajów, trolejbusów, autobusów, także minibusów (tzw. marszrutki, dla kilkunastu osób), które są prywatnymi środkami transportu (podobne do polskich taksówek, zatrzymują się na przystankach i „na skinienie ręką”). Cena biletów tramwajowych i trolejbusowych to 50 kopiejek, a minibusów – od 1 do 2 UAH; kupuje się je bezpośrednio u biletera, który jest w każdym tramwaju i trolejbusie, lub w przypadku minibusów – u kierowcy. W Kijowie i Charkowie funkcjonuje również metro, które kosztuje 50 kopiejek za przejazd w dowolnym kierunku i czasie do momentu opuszczenia stacji metra, poza rejon bramek przy wejściu. Sieć metra jest dość dobrze oznaczona, a pociągi jeżdżą punktualnie. Metro jest czynne od 5.40 do 0.10. Bilet miesięczny na wszystkie środki lokomocji (poza minibusami) kosztuje 64 UAH. Można wykupić również bilet kwartalny. W połowie każdego miesiąca można wykupić za połowę ceny bilety dwutygodniowe.

Podróżując pociągami, należy sprawdzić, kiedy kursują pociągi do danego miasta i czy są wolne miejsca (w przypadku pociągów do większych miast i pociągów międzynarodowych bilety należy kupować z wyprzedzeniem). Aby kupić bilet z miejscówką, należy zgłosić się do kasy z paszportem. Obowiązuje letni i zimowy rozkład jazdy. Zakup biletów w pociągach podmiejskich nie wymaga szczególnego postępowania.

BEZPIECZEŃSTWO. Ogólnie stan bezpieczeństwa na Ukrainie jest niezły, a w większych miastach dobry. W drogich sklepach, bankach, kantorach zawsze jest ochrona. Niestety, w stosunku do obywateli polskich podróżujących po Ukrainie zdarzają się przypadki wymuszeń ze strony milicji drogowej, dlatego za każdym razem należy żądać pokwitowania za mandat oraz – w przypadku zagubienia dokumentów bądź zatrzymania – zaświadczenia potwierdzającego zaistniałą sytuację. Po zapadnięciu zmroku należy unikać miejsc odległych od centrów miast, nie należy spożywać alkoholu z przypadkowo spotkanymi osobami i zawsze trzeba mieć ze sobą dokumenty potwierdzające tożsamość i miejsce pobytu (paszport, dokument meldunkowy z hotelu), aby uniknąć zatrzymania za włóczęgostwo. W przypadku zatrzymania przez milicję i po doprowadzeniu do komisariatu należy bezwzględnie żądać protokołu z zatrzymania z adnotacją o przyczynach zatrzymania.

PRZYDATNE INFORMACJE:
• Urzędy pracują 5 dni w tygodniu (poniedziałek–piątek) od godz. 8.00 lub 9.00 do 17.00 lub 18.00. Tradycyjnie w urzędach jest przerwa obiadowa w godz. 12.00–13.00 lub 13.00–14.00. Sklepy w większości pracują w sobotę i w niedzielę oraz w święta.
• Językiem urzędowym na Ukrainie jest ukraiński. W tym języku urzędy prowadzą korespondencję, a także wydawane są dokumenty urzędowe. Jest to oficjalny język wykładowy na uniwersytetach i w szkołach. Jednak mieszkańcy stolicy, obwodów wschodnich i Krymu na co dzień rozmawiają w języku rosyjskim. Na terytorium całej Ukrainy w sklepach, urzędach i miejscach użyteczności publicznej można swobodnie porozumiewać się po rosyjsku. W języku rosyjskim nadawane są też programy radiowe i telewizyjne, również w tym języku dostępna jest prasa codzienna.
• Obcokrajowcy mogą podejmować odpłatnie naukę na miejscowych uniwersytetach. Najwyższy poziom mają uczelnie państwowe; na wielu kierunkach obowiązują egzaminy wstępne. Wysoki poziom nauczania jest na Uniwersytecie im. Tarasa Szewczenki w Kijowie oraz na germanistyce i anglistyce na Uniwersytecie Miecznikowa w Odessie. Na Ukrainie są również komercyjne uczelnie prywatne, np. Uniwersytet Słowiański w Kijowie (ok. 12 tys. studentów), w którym czesne za rok wynosi ok. 4500 UAH.
• Numer kierunkowy z Ukrainy do Polski: 810 48 + numer kierunkowy miasta. Numer kierunkowy z Polski na Ukrainę: 00 380 + numer kierunkowy miasta.

źródło: MSZ